[ Pobierz całość w formacie PDF ]

kraju, a tem samem "ziemiaństwa", tam nie może być ani mowy o innym kandydacie, jak tylko o najpierwszym,
najzacniejszym i najświatlejszym ziemianinie z całej okolicy, a tym jest  Klonowski. Kilku innych mowców
przemawiało w tym samym duchu, reszta zaś aplaudowała z całej siły. W jednym tylko kąciku zebrała się mała garstka
malkontentów, do której i ja się przyłączyłem  tu, po cichu, zarzucano to i owo, sławionemu przez większość
kandydatowi  każdy znał jakąś sprawkę i każdy szemrał, namawiając drugiego do wystąpienia z opozycją. Nareszcie
znalazła się jakaś czupurna figura, niewiadomego mi nazwiska i pochodzenia, która donośnym barytonem zawołała:
Proszę o głos! Przyznaję się, że mi serce biło radością, gdy ten obywatel oświadczył się stanowczo przeciw
kandydaturze p. Klonowskiego. Im dłużej atoli słuchałem szanownego mówcy, tem mniej go rozumiałem. Kto ciekaw,
może sobie przeczytać artykuły wstępne dzienników galicyjskich, a poinformuje się tam co do ważnych kwestyj,
rozdawających, rozstrajających i rozówiertowujących tamtejsze społeczeństwo na "partje polityczne", o których racji
bytu dość jest powiedzieć to, że każda z nich znika po dwóch albo trzech latach istnienia  tak dalece, że kto dziś n. p.
zna je wszystkie i umie liczyć się z "mamelukami", "rezolucjonistami", "federalistami" itd., ten po kilkunastu
miesiącach, gdyby wyjechał z kraju i powrócił nie czytawszy dzienników, zastałby już inne zupełnie obozy, z
odmiennemi nazwami i programami, i musiałby na nowo uczyć się rozróżniać jeden od drugiego. To też mój mowca,
wprowadziwszy sprawę na to pole, wikłał się w niezrozumiałych frazesach i ani trochę nie zaszkodził kandydaturze
Klonowskiego. Dyskusja ożywiła się atoli, występowali różni mówcy pro i contra, a chociażby ich i sam djabeł był nie
zrozumiał, gdyby nie był chyba specjalnie galicyjskim djabłem  jednakowoż czułem; jak mię porywała gorączka
parlamentarna, i przysłuchiwałem się rozprawom z wielką uwagą i z ową świerzbiączką języka, której doświadcza
niejeden, póki się nie przekona, że nie warto mówić. Nareszcie, w zapale dyskusji, jeden ze zwolenników
Klonowskiego zarzucił przeciwnikom prywatę, i że nie o zasady im chodzi, ale o osobę. Tym samym tchem
wypowiedział mowca, że i jemu nie chodzi o taki lub siaki program polityczny, ale chodzi mu o to, aby wybrano męża
zdolnego, zacnego, uczciwego, a takim jest.
Klonowski. Tu już nie mogłem wytrzymać  wśród ogólnego zdziwienia obecnych zażądałem głosu i z wielką swadą
palnąłem coś nakształt owej mówki, którą niegdyś miałem do grządek kapusty. Im dłużej, płynniej i goręcej mówiłem,
tem mroz
niejsza cisza robiła się w pokoju i tem bardziej ja sam zapalałem się: z kolei opowiedziałem wszystko, co
wiedziałem o Klonowskim, ofiarowałem się udowodnić to wszystko, i zapytałem nakoniec obecnych, czy taki człowiek
może być ich reprezentantem? Gdym skończył i usiadł, niepospolicie zaperzony, cisza trwała jeszcze chwil kilka 
powoli dopiero powstało szemranie i urosło póz
niej do piekielnego gwaru. Jedni zbliżali się do mnie i winszowali mi
śmiałości i wymowy, drudzy oburzali się na wywlekanie spraw prywatnych przed forum publiczne, a oburzali się tak
siarczyście, że chwilami sam byłem zachwiany w mojem przekonaniu, i myślałem, że w uniesieniu powiedziałem
więcej, niż wypadało. "Widocznie atoli to, co powiedziałem, zrobiło było wielkie wrażenie, i liczba zwolenników
Klonowskiego zmniejszyła się, bo najgorętsi z nich oświadczyli, że nie ma tu co robić, skoro lada młodzik może kalać
sławę najbardziej zasłużonego obywatela, poczem, wynieśli się z pokoju, a opozycja, skupiwszy się koło mnie,
utrzymała się na placu. Musiałem pić wino z nowymi moimi przyjaciółmi politycznymi, musiałem dać im ucałować się
i uściskać i chwalić bez końca, a nareszcie, dwom najżarliwszym przeciwnikom Klonowskiego musiałem przyrzec, że
jeszcze tej samej nocy wygotuję do druku pamflet, wymierzony przeciw kandydaturze tego zacnego obywatela,
pamflet, zawierający wszystko, co
o nim wiedziałem. Dotrzymałem obietnicy, i w zwięzłej ale dobitnej formie przedstawiłem kandydata większości jako
szubrawca godnego kryminału, opisując nietylko historję jego procesu z komornikiem Wielogrodzkim, ale także i ową
awanturę z p. Przesławskim  stosunki zmieniły się już bowiem były tak dalece, że bez wszelkiej obawy można było
rozprawiać publicznie o tem, co przed laty wszystkich przejmowało trwogą. Nie omieszkałem dodać opowiadania o
dwukrotnym zamachu Szlomy na moje papiery, o buncie robotników,
i o zeznaniu ich herszta, że działał z polecenia Klonowskiego. Pamflet kończył się uwagami nad tem, że Klonowski
zasiadając w Badzie nadzorczej kolei żelaznej, był oraz dostawcą materjałów, i że między innemi dostawił na stację w
Janówce progów, których ja wprawdzie nie przyjąłem, ale które przyjął mój następca na wyraz
ne polecenie z góry,
wydane wskutek wpływu Klonowskiego. Elaborat ten, zaopatrzony moim podpisem i pisemnem upoważnieniem, aby
był ogłoszony drukiem, oddałem tym, którzy mię o to prosili, i ruszyłem w dalszą drogę, doczekawszy się nakoniec
dyliżansu. [ Pobierz całość w formacie PDF ]